سیلیس چیست؟
سیلیس یا دی اکسید سیلیکون با فرمول شیمیایی SiO2 نوعی ماده معدنی است که بیشتر به صورت شن یا کوآرتز یافت می شود. این ماده در حدود یک چهارم پوسته زمین را تشکیل می دهد و یکی از فراوان ترین مواد معدنی در کره زمین شناخته می شود. در بسیاری از نقاط زمین سلیس به مانند دانه های شنی وجود دارد. سیلیس کاربردهای بسیار زیادی در صنایع گوناگون از جمله صنایع غذابی، شیشه سازی، سرامیک سازی، ریخته گری و ساخت کپسول های آتش نشانی دارد. در طی ای مقاله سعی خواهیم کرد تا به صورت کامل بدانیم سیلیس چیست و کاربردهای آن را در صنایع مورد بررسی قرار دهیم.
سیلیس چه کاربردهایی دارد؟
سیلیس ماده اصلی تشکیل دهنده شیشه است. همچنین سیلیس به صورت کوارتز در شیشه سازی مورد استفاده قرار می گیرد. شیشه امروزه در بسیاری از ارکان زندگی بشر کاربرد دارد. از آن در ساخت ظروف، ساختمان سازی و و صنایع الکترونیک استفاده می شود. مسلما سیلیس به عنوان ماده مهم تشکیل دهنده ساختار شیشه در این صنایع از اهمیت بالایی برخوردار است. در ساخت شیشه از شن سیلیس استفاده می شود که پودری سفید رنگ است. شن سیلیس باید حداقل دارای 95 درصد سیلیس و کمتر از شش دهم درصد اکسید آهن باشد تا تحت نام شن سیلیس طبقه بندی شود. ساخت شیشه پروسه ای نسبتا ساده و سر راست است. به این ترتیب که مواد تشکیل دهنده آن با هم مخلوط شده و سپس ذوب می شوند.
ساخت سیمان
شن سیلیس در صنعت ساخت و ساز و به ویژه سیمان کاربرد بسیار زیادی دارد. استفاده از سیلیس باعث استحکام سیمان شده و به همین علت در سازه هایی مانند پل ها، برج ها و ساختمان های مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد.سندبلاست: کاربرد دیگر شن سیلیس در عملیات سندبلاست است. دانه های شن شیلیس یه علت مقاومت بالا می توانند به سرعت بالا به سطح مورد نظر اسپری شده و بعد از برخورد با سطح آن را صیقلی نمایند. از سندبلاست در آماده سازی سطوح قبل از رنگ آمیزی و همینطور بازسازی فلزات استفاده می شود.
مطالب مرتبط : شن و ماسه و کاربردهای آن ها
سندبلاست
کاربرد دیگر شن سیلیس در عملیات سندبلاست است. دانه های شن شیلیس یه علت مقاومت بالا می توانند به سرعت بالا به سطح مورد نظر اسپری شده و بعد از برخورد با سطح آن را صیقلی نمایند. از سندبلاست در آماده سازی سطوح قبل از رنگ آمیزی و همینطور بازسازی فلزات استفاده می شود.
تصفیه آب
استفاده از سیلیس در تصفیه آب نیز بسیار مرسوم است. با استفاده از سیلیس می توان مواد زائد موجود در آب را تصفیه نموده و آبی پاک را به دست آورد که بعدا می تواند در اختیار مصرف کنندگان خانگی و صنعتی قرار گیرد.
اگر قصد خرید مصالح ساختمانی با ضمانت مرغوبیت و قیمت مناسب را دارید به این لینک مراجعه نمائید
زمین ورزش
یکی دیگر از کاربردهای شن سیلیس استفاده از آن در زمین های ورزشی است. برای نمونه از شن سیلیس در زمین های والیبال ساحلی استفاده می شود. نوع باف شن سیلیس به گونه است که سطحی نرم و انعطاف پذیر به وچود می آورد که می تواند فضایی بسیار مطلوب را برای ورزشکاران به وجود آورد. همچنین شن سیلیس باز هم به دلیل بافت نرم و انعطاف پذیر آن برای ساخت زمین بازی کودکان مورد بهره برداری قرار می گیرد. سیلیس می تواند از آسیب رسیدن به کودکان در حین بازی جلوگیری به عمل آورد.
ساخت سرامیک
سیلیس در ساخت سرامیک نیز کاربرد دارد. برای ساخت سرامیک و استحکام آن از سیلیس استفاده می شود. این ماده به علت ایجاد پیوند بین دیگر مواد تشکیل دهنده سرامیک می تواند استحکام لازم را برای سرامیک به وجود آورد. درجه ذوب سیلیس نیز تا حدود 1600 درجه سانتیگراد می رسد.
صنایع نفت و گاز
یکی از دغدغه هایی که دراستخراج نفت وجود دارد شکافتن سطوح سنگی و دستیابی به لایه های زیرن نفت است. می توان با استفاده از شن سیلیس و کاربرد آن در سیستمهای شکافت هیدرولیک بهره وری استخراج را بالاتر برده و به صورت موثرتری به این امر اقدام نمود.
صنعت کشاورزی
شن سیلیس به علت ساختار متخلخل می تواند آب را به درستی و یکنواختی به ریشه های گیاهان برساند همچنین مواد مغذی مورد نیاز گیاهان به این روش بهتر در اختیار آن ها قرار خواهد گرفت.
ساخت تولید
یکی از کاربردهای دیگر شن سیلیس ایجاد بافت مناسب خمیرهای پولیش است. خمیرهای پولیش باید بافتی زبر داشته باشند تا در صورت مالیده شدن بر روی سطوح بتوانند با برداشتن لایه ای نازک از آن، سطحی صیقلی و یکنواخت به وجود آورند. دقیقا این ویژگی در شن سیلیس وجود دارد.
صنایع الکترونیک
سیلیس یکی از اصلی ترین موادی است که در ساخت چیپ و چیپست ها کاربرد دارد. از آن جایی که شن سیلیس نیمه هادی محسوب می شود ماده ای بسیار مناسب برای تولید همچنین قطعاتی است. به علاوه به علت وفور این ماده در کره زمین دستیابی به آن آسان است و می تواند هزینه تولید را کاهش دهد.
چند نکته در رابطه با سیلیس
- یکی از خطرهایی که در رابطه با شن سیلیس وجود دارد استنشاق آن است. این ماده در صورت استنشاق به صورت مکرر می تواند منجر به بیماری های ریوی شود. از این جهت در صنایعی که از این ماده استفاده می شود لازم است اقدامات ایمنی لازم مبذول شود.
- شن ساحل و شن سیلیس تفاوت های عمده ای با هم دارند که دقیقا به علت همین تفاوت های وِیژه است که شن سیلیس در صنایع گوناگون کاربرد دارد.
- علاوه بر کاربردهایی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت به تازگی تحقیقات گسترده ای روی سیلیس در حال انجام است. این تحقیقات شامل استفاده از سیلیس در نانوتکنولوژی، چاپ سه بعدی و انرژی های تجدید پذیر است. با توجه به این تحقیقات امید می رود که در آینده تحولات ویژه ای در این حوزه ها به وقوع بپیوندد.
نتیجه گیری
در نهایت به نظر می رسد که همانگونه که سیلیس از گذشته های بسیار دور در خدمت انسان بوده در آینده نیز این ماده هر چه بیشتر جای خود را در صنایع گوناگون محکم نماید. خوشبختانه سیلیس در زمین به وفور یافت می شود و به همین دلیل نیز به شدت مورد توجه و استفاده بوده است. امروزه زندگی را به هیچ عنوان بدون این ماده معدنی نمی توانیم تصویر کنیم. بدون سیلیس ساختمان سازی، صنایع الکترونیک، صنعت رنگ سازی و… به شکل امروزی خود وجود نخواهد داشت و نیاز است تغییرات گسترده ای در سبک زندگی ما به وجود آید. تحقیقات جدید نیز هر روز ویژگی ها و کارکرد های زیادتری را برای این ماده معدنی ارزشمند جستجو می کند.
یک پاسخ