شاید یکی از مهمترین و پرکاربردترین عناصری که در طبیعت وجود دارد و در اختیار انسان قرار داشته آهن باشد. آهن از دیرباز یکی از فلزاتی بوده که توسط بشر مورد استفاده های گوناگون قرار گرفته است. امروزه نیز آهن در ساخت فولاد و آلیاژهای مشتق از آن کاربرد دارد. در واقع می توان گفت که 98 درصد آهنی که از سنگ آهن استخراج می شود در نهایت تبدیل به فولاد شده و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در طبیعت برای آهن جایگزینی وجود ندارد.
میتوان گفت نمی توان برای ساخت فولاد از عنصر دیگری استفاده کرد، اما خود فولاد می تواند با آلیاژهای دیگری جایگزین شود. برای مثال امروزه در بسیاری از صنایع مثل ساخت دوچرخه و یا خودرو می توان به جای فولاد از آلیاژ آلومینیوم استفاده کرد. ولی به هر صورت آهن و به طبع آن فولاد نقشی بسیار حیاتی و گسترده در زندگی بشر ایفا می کنند. در طی این مقاله قصد داریم تا مطالبی را در مورد سنگ آهن و در نهایت خود عنصر آهن ارائه نموده و کاربردهای صنعتی آن را مورد بررسی اجمالی قرار دهیم.

فرآیند استخراج آهن از سنگ آهن چگونه است؟
بعد از استخراج سنگ آهن از معدن نیاز است که ابتدا مواد زائدی که در آن وجود دارد جدا سازی شوند تا بتوان آهن را از آن استخراج کرد. به این عمل فرآوری می گویند. معمولا بحش اعظمی از سنگ آهن به صورت ضایعات از آن جدا می شوند.
کاربرد سنگ آهن در صنعت چیست؟
سنگ آهن ماده ای معدنی است که آهن از آن استخراج شده و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل در این مقاله در جایی که اشاره به کاربرد سنگ آهن در صنعت می شود شامل کاربردهای صنعتی آهن نیز می گردد. از آهن همانطور که اشاره شد بیشتر در تولید فولاد استفاده می شود. فولاد در صنایع خودروسازی، ساختمان سازی، کشتی سازی و… کاربرد فراوانی دارد.
اگر قصد خرید مصالح ساختمانی با ضمانت مرغوبیت و قیمت مناسب را دارید به این لینک مراجعه نمائید
خودروسازی
فولاد از گذشته در ساخت خودرو نقشی بسیار عمده و مهم داشته است. اما امروزه برخی از خودروسازان تلاش می کنند تا فولاد را با آلومینیوم و یا حتی الیاف کامپوزیت جایگزین نمایند. اما همچنان به علت مقاومت بالای فولاد و همچنین دسترسی نسبتا ساده به آن، فولاد توانسته است جایگاه خود را در این صنعت حفظ نماید. قیمت تمام شده فولاد نیز بسیار مناسب است این خود دلیل دیگری برای استفاده از آن در صنعت خودروسازی است.

کشتی سازی
از اواخر قرن نوزدهم رفته رفته آهن و به طبع آن فولاد جای چوب را در کشتی سازی گرفتند. از جنگ جهانی دوم به بعد تقریبا فولاد توانسته است که جای خود را در این صنعت کاملا مستحکم نماید. دلیل این امر سبک تر بودن فولاد نسبت به آهن همچنین احتمال زنگ زدگی و پوسیدکی کمتر آن بوده است. امروزه فولاد ضد زنگ به علت وزن مناسب، امکان شکل پذیری و جوش ارزان و ساده می تواند ماده بسیار مناسبی برای کشتی سازی باشد.

ساختمان سازی
وقتی صحبت از ساختمان سازی به میان باشد شاید هیچ ماده دیگری غیر از فولاد نتواند نیاز انسان را به درستی برآورده کند. در گذشته که ساختمان ها صرفا با سنگ و چوب و گل ساخته می شدند امکان داشتن ساختمان های بلند مانند چیزی که امروزه با اسم آسمان خراش می شناختیم وجود نداشت. اما با پیشرفت های ساختمان سازی و استفاده از چهارچوب فولادی انسان توانسته است به سازه های بسیار بلند و مستحکمی دست یابد.
مطالب مرتبط : کاربردهای خانگی و صنعتی سنگ
ماشین سازی
استفاده از فولاد در ماشین سازی در بین تمامی صنایع مقام سوم را به خود اختصاص داده است. در ماشین سازی بسته به نوع ابزارآلات و ماشین هایی که تولید می شوند نیاز به استفاده از مواد اولیه بسیاری است که قطعا فولاد نیز می تواند یکی از آن ها باشد. امروزه ماشین سازی به علت اینکه یکی از صنایع مادر محسوب می شود نقشی بسیار اساسی در صنایع دیگر بازی کرده و قطعا از این جهت نقش فولاد نیز بسیار پر اهمیت تر جلوه می کند.
صنعت هوافضا
موادی که در صنعت هوافضا مورد استفاده قرار می گیرند می بایست مقاومت بسیار بالایی داشته باشند تا بتوانند ساختار و شاکله خود را در برابر فشار، گرما، اکسید شدن و خوردگی در طولانی مدت حفظ کنند. از این جهت استفاده از فولاد ضد زنگ می تواند در این مسیر بسیار راهگشا باشد. فولاد ضد زنگ تحمل بسیار زیادی در برابر حرارت، فشار، اکسید شدن و خوردگی دارد. در صنعت هوافضا با توجه به نیاز می توان از فولاد ضد زنگ و انواع آن در کاربردهای مورد نظر سود جست.

صنعت لوازم خانگی
آهن و فولاد در صنعت لوازم خانگی نیز به وفور مورد استفاده قرار می گیرند. از ساخت یخچال گرفته تا بخاری و اجاق گاز همگی وابسته به آهن و فولاد هستند. بسته به کیفیت و قیمت لوازم خانگی تولید شده انواع مختلفی از آهن و آلیاژهای آن ممکن است در این وسایل مورد استفاده قرار کیرند.
سخن آخر
سنگ آهن و به طبع آن آهن و فولاد از گذشته های بسیار دور مورد استفاده بشر قرار گرفته اند. امروزه فولاد یکی از رایج ترین آلیاژهایی است که در صنایع بسیار زیادی مورد استفاده تجاری قرار می گیرد. همانطور که اشاره شد در سال های اخیر جایگزین هایی برای فولاد مورد استفاده قرار می گیرند ولی در نهایت همچنان حذف آن چندان منطقی به نظر نمی رسد. کشور چین بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده سنگ آهن در جهان است. کشور ما ایران نیز از تولیدکنندگان و مصرف کننده گان عمده این ماده معدنی به شمار می رود. تحقیقات بیشتر دز زمنه تولید آهن و فولاد هر روزه ما را به سمت استفاده روزافزون از آن می برد، همچنین کاربردهای جدیذی نیز برای آن در آینده نزدیک متصور است.