مس، معدن مس و کاربردهای آن در صنایع

امروزه زندگی بدون مس غیر قابل تصور است. نه تنها مس در زندگی کارکرد بسیار ویژه ای دارد بلکه از گذشته های دور این فلز ارزشمند مورد استفاده بشر قرار می گرفته است. در طی این مقااله قصد داریم تا بگوییم مس چیست و روش استخراج آن با کاربردهای صنعتی این فلز ارزشمند آشنا شویم.

مس چیست ؟

شاید بتوان ادعا کرد که مس از کهن ترین فلزاتی است که مورد استفاده بشر بوده است. مس از روش های مختلفی استخراج می شود. شاید جالب باشد که بدانیم که مس به صورت فلزی نیز در طبیعت یافت می شود. گاهی می توان در طبیعت مس را با خلوصی نزدیک به 99 درصد پیدا کرد. همچنین مس از سنگ های سولفوری و اکسیدی استخراج می شود. در ایران نیز مس معادن مهمی دارد . احتمالا با نام مس سرچشمه آشنایی داشته باشید. همچنین مس تقریبا به وفور در نقاط مختلفی از کره زمین یافت می شود. 

استخراج مس از معدن چگونه انجام می شود؟

فرآیند استخراج مس از سنگ های آن شامل عملیات فیزیکی، شیمیایی و الکتروشیمیایی می شود. از آن جایی که مس و سنگ آن در مناطق مختلف جهان به صورت های متفاوتی یافت می شوند در هر کشور با توجه به شرایط محیطی و معدنی آن، استخراج ممکن است از روش متفاوتی انجام شود. در بسیاری از مناطق با حفاری عمیق در پوسته زمین و شکافت سنگ ها و صخره ها سنگ مس استحصال می شود. گاهی نیز ممکن است برای رسیدن به این منابع از انفجار در معدن استفاده شود. بعد از استحصال سنگ مس می‌توان عملیات جداسازی مس را آغاز نمود.

مس در اکثر مواقع در سنگ های اکسیدی وجود دارد به این معنا که مس با اکسیژن ترکیب شده و اکسید مس را به وجود آورده است. برای جدا سازی مس می توان با اضافه کردن کربن و حرارت دادن آن ترکیبی از مس و دی اکسید کربن به دست آورد. روش دیگر استفاده از الکترولیز یا همان جریان الکتریسیته خواهد بود. البته این روش نیاز به الکتریسیته زیادی دارد که قطعا فرآیند را گران قیمت می نماید. سنگ های سولفوری نیز معمولا توسط حرارت روند شیمیایی خود را طی نموده تا فلز مس حاصل شود.

 

اگر قصد خرید مصالح ساختمانی با ضمانت مرغوبیت و قیمت مناسب  را دارید به این لینک مراجعه نمائید

 

کاربرد مس در صنعت چیست؟

مس سومین فلز مورد استفاده بشر است. دلیل این مسئله این است که اولا فلز مس فلز کمیابی نیست و دیگر این که خواص ویژه مس آن را برای مصارف صنعتی گوناگونی مانند صنعت الکترونیک و الکتریک، صنعت لوازم خانگی، حمل و نقل، ساخت و ساز و… مناسب می نماید. از آن سو مس جز فلزاتی است که هادی الکتریسیته و گرما محسوب می شود. از این جهت در صنایعی مانند الکترونیک بسیار پر کاربرد است.

صنعت پزشکی

 اگرچه مس در پزشکی تقریبا پدیده ی جدید محسوب می شود ولی این نکته از اهمیت آن نمی کاهد. امروزه ثابت شده است که باکتری ها نمی توانند در سطح مس به حیات خود ادامه دهند. تقریبا می توان مطمئن بود که 92 درصد باکتری های روی سطح مس بعد از دو ساعت از بین می روند. از این جهت در سال های اخیر کاربردهای خوبی برای مس در صنعت پزشکی به وجود آمده است.

ماشین آلات صنعتی

 مس یکی از فلزاتی است که در ساخت تجهیزات و ماشین آلات صنعتی به کار می رود. برای مثال بسیاری از تجهیزات پالایشگاه ها مانند لوله های انتقال از مس ساخته می شوند. همچنین شیرآلات، مسیرهای انتقال و بسیاری از ماشین آلات این مجموعه ها از مس ساخته می شوند. از سوی دیگر مس مقاومت بسیار خوبی در برابر زنگ زدگی دارد از این جهت برای ساخت تجهیزاتی که در زیر آب مورد استفاده قرار می گیرند بسیار مناسب به نظر می رسد.

صنعت حمل و نقل

 از زمانی که وسایط نقلیه مدرن پا به عرصه وجود گزاردند مس جایگاه ویژه ای در صنعت حمل و نقل به خود اختصاص داده است. برای مثال مس در ساخت سیم های خودرو، رادیاتور، موتور و اتصالات استفاده می شود. به علاوه سیستم های الکترونیکی و هیدرولیک خودرو به مس وابسته است. در کشتی سازی نیز بسیاری از قطعات از مس ساخته می شوند تا در برابر زنگ زدگی مقاوم باشند. آب دریا به علت داشتن نمک زیاد بسیار خورنده است، به همین علت مس می تواند گزینه بسیار مناسبی برای ساخت قطعات کشتی باشد. امروزه در ساخت خودروهای برقی نیز مس کاربرد زیادی دارد. به صورت میانگین در ساخت خودروهای برقی دو برابر خودروهای معمولی از مس استفاده می شود.

صنعت الکترونیک

 بر کسی پوشیده نیست که مس هادی بسیار عالی الکتریسیته است. به همین علت احتمالا متوجه شده اید که اکثر کابل های برق از رشته های مسی ساخته می شوند. اگرچه مس هادی ترین ماده در دسترس بشر نیست اما نسبت هزینه به کیفیت مس آن را گزینه بسیار مناسبی برای استفاده در صنعت الکترونیک کرده است. از مس در ساخت سیم ها و کابل ها و همچنین تریس های مدارات الکترونیک به کررات استفاده می شود. تقریبا نمی توان وسیله الکترونیکی پیدا کرد که در ساخت آن از مس بهره گرفته نشده باشد.

صنعت ساختمان

 تقریبا می توان ادعا کرد که در سطح دنیا بیشترین کاربرد مس در صنعت ساختمان سازی است. به صورت میانگین در یک خانه بیش از 180 کیلوگرم مس استفاده شده است. از سیم کشی ساختمان گرفته تا برخی لوله ها و اتصالات همه مسی هستند. به علاوه مس استحکام قابل قبولی دارد به همین علت استفاده از آن در نقاطی که نیاز به تحمل فشار زیاد دارد نیز امکان پذیر است.

مطالب مرتبط :انواع مصالح ساختمانی و کاربردهای آن ها

سخن آخر

مس علاوه بر قیمت مناسب بسیار شکل پذیر است و می تواند به راحتی به صورت ورق های بسیار نازک و یا سیم های باریک شکل پذیرد. مس هادی بسیار خوبی برای گرما و الکتریسیته است از این جهت در صنعت الکترونیک کاربرد وسیعی پیدا کرده است. در صورت نیاز به خنک کننده برای قطعات الکترونیک نیز می توان از فلز آلومینیوم و مس به خوبی بهره برد. به همین علت در رادیاتور خودرو و خنک کننده های چیپ های الکترونیکی از این فلز استفاده می شود. بر خلاف فولاد که جایگزین هایی در صنایع پیدا کرده است، مس همچنان توانسته در برخی صنایع انتخاب اول و آخر صنعت گران باشد و ارزش خود را حفظ نماید.